امکان سنجی کاربرد عکسهای هوایی در مطالعات باستان شناسی (مطالعه موردی گنبدقابوس )

سطح زمین، بستر تمام فعالیتهای بشر و تامین کننده نیازهای او بوده و هست . انسان، در طی سالهای سکونت و استقرار در یک منطقه، آثار و عوارض متعددی از خود برجای نهاده است . این آثار و عوارض به جای مانده از دورانهای گذشته، تحت عنوان محوطه های باستانی مطرح می باشند. بسیاری از محوطه های باستانی، آشکار و مرئی بوده و بسیاری دیگر به صورت نامرئی و نهان هستند. نکته ای که توجه بدان ضروری است ، چگونگی کشف و بازاریابی این گونه نقاط می باشند. پیمایش زمینی و مشاهده مستقیم یکی از عمده ترین روشهای موجود در شناسایی محوطه های باستانی است . در بررسی های زمینی با وجود صرف وقت زیاد، نیروی انسانی بسیار و هزینه سنگین، محدوده کوچکی قابل بررسی است . ممکن است در بررسی زمینی بنا به دلایل مختلف ، پدیده ها و عوارض جانبی، آنگونه که هستند، مورد توجه واقع نشوند. از آنجائیکه بررسی زمینی در یک محدوده زمانی خاص ، تنها برای یکبار امکان پذیر است ، لذا استفاده از تکنیکهای سنجش از دور اجتناب ناپذیر می نماید. امروزه به منظور کسب داده های دقیق و صحیح در زمینه مطالعات باستانشناسی می توان از تکنیکهای سنجش از دور استفاده کرد. عکسهای هوایی و عکسهای فضایی به عنوان دو محصول عمده سنجش از دور کمک موثری در انجام مطالعات باستانشناسی می نمایند. عکسهای هوایی (عکسهای هوایی برداشته شده با هواپیما) امکان دید سه بعدی، انجام تفسیر بصری و رقومی، تهیه نقشه های موضوعی را جهت مطالعات باستانشناسی فراهم می سازند. تعیین موقعیت جغرافیایی، شناخت آرایش مکانی پدیده های باستانی و نیز شناخت ارتباط موجود مابین عوارض و پدیده های طبیعی و باستانی از دیگر مزیتهای عکس هوایی است . در واقع با استفاده از عکس های هوایی و فضایی باستانشناسی قادر خواهند بود، بدون تماس فیزیکی و کار گسترده میدانی به شناخت نسبتا جامعی دست یابند. در شناخت محوطه های باستانی از کلیدهای تفسیر نظیر تن رنگ ، بافت ، شکل، اندازه می توان استفاد کرد. در این پایان نامه با توجه به پیشینه تاریخی منطقه گنبدقابوس و با استفاده از کلیدهای تفسیر به مطالعه محوطه های باستانی پرداخته شده است .